EEN BOLUS, EMMER OF DRENCH, WAT IS HET ADVIES?

Er zijn verschillende manieren om voor de start van het dekseizoen mineralen te verstrekken: via een bolus, een emmer of een drench. Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende methodes? 

De reden om extra mineralen te verstrekken voor en tijdens het dekseizoen
De belangrijkste reden om extra mineralen te verstrekken voor en tijdens het dekseizoen is om de vruchtbaarheid van de ooien te ondersteunen. Dit werkt op verschillende manieren. In Nederland zijn de belangrijkste mineralen selenium en kobalt. Voor koperbehoefende rassen komt daar ook koper bij. Op veel plaatsen bevat het gras onvoldoende mineralen om aan de verhoogde behoefte in dit seizoen te voldoen. 

Selenium zorgt bijvoorbeeld voor een goed transport van sperma door de eileider, maar is ook belangrijk bij de innesteling van de bevruchte eicellen. Als een bevruchte eicel niet kan innestelen zal het afsterven, en niet leiden tot een voldragen vrucht. 

Kobalt is - via de productie van vitamine B12 in de pens - erg belangrijk voor de energiehuishouding. Hoe beter het energieniveau is van een ooi in de weken voor dekking, des te beter de eicellen kunnen afrijpen om de ovuleren. 

Koper is belangrijk om de activiteit van het GnRH hormoon te vergroten. GnRH zorgt voor de afgifte van de hormonen FSH (follikel stimulerend hormoon; dit hormoon zorgt voor het afrijpen van de eicellen) en LH (luteïniserend hormoon, dit hormoon zorgt voor de ei-sprong). Bovendien speelt koper een belangrijke rol in de ontwikkeling van de foetus. 

Drench
Het drenchen van dieren zorgt maar voor een kortdurende verbetering van de mineralenstatus. Doordat de drench vloeibaar is, zijn de mineralen snel weer uit de pens verdwenen. Voor bijvoorbeeld de aanmaak van vitamine B12 is de aanwezigheid van kobalt juist nodig in de pens. Herhaaldelijk drenchen in het dekseizoen zelf is niet aan te raden, omdat dit extra onrust in de koppel geeft. Dit kan leiden tot een hogere vroeg embryonale sterfte, en dus kleinere worpen. 

Emmers
Bij het gebruik van emmers is de opname van mineralen niet goed te controleren. Sommige dieren zullen veel opnemen, terwijl andere ooien helemaal niet bij de emmers komen. Uit studies blijkt dat het percentage dieren dat niet bij een mineralenemmer komt boven de 10% kan liggen. Sommige emmers bevatten molybdeen. Molybdeen vangt koper weg. Zeker op grondsoorten of percelen die hoge concentraties molybdeen in de bodem hebben kan dit zelfs bij kopergevoelige rassen als Texelaars leiden tot kopergebrek. Wanneer emmers niet regelmatig verplaatst worden kan het in koppels waar de rotkreupelbacterie aanwezig is een plaats zijn waar de bacterie zich makkelijk laat verplaatsten. Ooien met rotkreupel hebben gemiddeld lagere worpen dan ooien zonder rotkreupel.

Bolus
Het verstrekken van een mineralenbolus is de meest zekere vorm van mineralenverstrekking. Doordat de bolus in de netmaag van een dier blijft liggen is er een continue afgifte van kobalt richting de pens. De pensbacterien kunnen dus continu vitamine B12 produceren.
De meeste bolussen hebben een werkingsduur van 6 maanden. De CobaltMaster heeft zelfs een werkingsduur van 12 maanden. Dit betekent dat er gedurende het dekseizoen geen stressmomenten hoeven te zijn om opnieuw mineralen te verstrekken. Tijdens de ontwikkeling van de lammeren in de baarmoeder is de mineralenbehoefte ook gedekt. Dit zal leiden tot vitalere lammeren bij de geboorte.

Wanneer starten met verstrekken?
Idealiter is de voorziening van kobalt en selenium jaarrond geborgd. Als er nog niet aan supplementatie wordt gedaan, dan is het advies om uiterlijk 2 tot 4 weken voor de start van het dekseizoen te starten met de mineralenverstrekking. In deze periode rijpen de eicellen namelijk al af die later moeten gaan ovuleren. Dit kan het verschil maken in het aantal lammeren dat komend voorjaar geboren zal worden!