Zere oogjes (Houw)

Wat zijn zere oogjes?
Zere oogjes is de benaming voor een besmettelijke oogontsteking bij schapen. Dit kan aan een of twee ogen tegelijk optreden.

Welke dieren krijgen zere oogjes?
In principe kunnen schapen van alle leeftijden zere oogjes krijgen. Sommige ooien kunnen de aandoening meerdere keren krijgen met enkele maanden tussentijd.

Wat veroorzaakt zere oogjes?
De meest voorkomende veroorzaker van zere oogjes bij schapen is de bacterie Mycoplasma conjunctivae. Er zijn ook andere bacteriën die dit beeld kunnen geven en op basis van verschijnselen is niet direct te zeggen welke bacterie mee speelt. Een naar binnen gevouwen ooglid bij een jong lam of een verwonding aan het oog zelf kunnen in eerste instantie ook lijken op een oogontsteking, het is dus belangrijk om goed naar de ogen te kijken voordat een behandeling wordt ingesteld.

Wat zie ik aan mijn schapen?
De klachten variëren van een lichte waas over het oog met wat extra traanvocht tot een schaap dat aan twee ogen volledig blind is. Er is geen beschadiging aan het oog zelf te zien. Er komt eerst een lichte witte waas over het oog die steeds dichter lijkt te worden. Uiteindelijk is het oog zelf helemaal wit of soms gelig. De oogleden zijn vaak rood en er wordt veel traanvocht geproduceerd, dit kan ook pussig zijn. De schapen worden licht schuw omdat direct licht in de ogen pijn doet. Ze zullen dan ook vaak de ogen dichtgeknepen houden. Ze kunnen (tijdelijk) blind worden, als dit speelt in de koppel is het dus belangrijk om ze niet in een perceel te hebben staan met open slootranden!

In principe zijn de schapen niet ziek van de aandoening maar vanwege de pijn en de blindheid staan ze vaak wel afgezonderd en eten ze ook minder, tenzij het voer direct voor hun neus staat.

Hoe behandel ik zere oogjes?
Een jong lam met een oog beschadiging als gevolg van een ingedraaid ooglid, dit vraagt een andere behandeling dan zere oogjes.

Ten eerste moet er worden vast gesteld dat er geen sprake is van een oogbeschadiging of een ingedraaid ooglid. De behandelingen daarvoor zijn anders en onderstaande heeft dan geen toegevoegde waarde.

Echte zere oogjes kan erg lastig zijn om te behandelen omdat het een zeer besmettelijk aandoening is. Zeker in de stalperiode als de dieren dicht met de koppen bij elkaar staan te eten verspreidt de infectie zich makkelijk en snel door een koppel. Er zijn vaak dragerdieren, ooien die geen verschijnselen meer vertonen maar nog wel enkele maanden de besmetting door kunnen geven.

De lichte vormen zullen zichzelf herstellen maar de gevallen waar de dieren blind zijn of zoveel last hebben van de pijn dat ze niet meer eten moeten behandeld worden. Dit kan met een antibiotica zalf in het oog of een injectie antibiotica in de spier. Het bijgeven van een pijnstiller is aan te raden omdat de dieren dan minder moeite hebben met het openen van de ogen en dus beter blijven eten. De reactie op de behandeling kan wisselend zijn door de verschillende soorten bacteriën, neem dus altijd contact op met de dierenarts om te overleggen welke middelen je kan gebruiken.

Vanwege de blindheid moeten ernstige gevallen uit de wei worden gehaald en in een kleinere ruimte worden gezet waar zij makkelijk toegang hebben tot water en voer.

Op de foto rechts, zie je een jong lam met een oogbeschadiging als gevolg van een ingedraaid ooglid, dit vraagt een andere behandeling dan zere oogjes.

Hoe voorkom ik zere oogjes?
Als dit door de koppel gaat, zeker in de stal periode, is het zaak om de verspreiding zo veel mogelijk tegen te gaan. Behandel nieuwe gevallen zo snel mogelijk om de besmettelijke periode zo kort mogelijk te houden. Zet de dieren die het hebben in een aparte stal zodat ze de rest niet meer kunnen besmetten. Zorg dat er echt voldoende ruimte is voor alle ooien om te eten, zowel kracht-als ruwvoer. Creëer indien nodig tijdelijk extra vreetplaatsen. Hooiruiven waar de ooien met hun kop omhoog van onder af eten zijn af te raden omdat het stof dan direct in de ogen valt, ook hier kunnen bacteriën in zitten waar ze zere oogjes van krijgen (niet bovengenoemde Mycoplasma maar bijvoorbeeld Listeria). Meestal nemen de problemen weer af als de dieren naar buiten gaan maar het kan ook problemen geven in de weide periode als de ooien bijgevoerd worden of bijvoorbeeld veel gebruik maken van een liksteen waar ze met twee of meer tegelijk uit eten.

Geit met een zeer ernstige oogbeschadiging als gevolg van trauma.

Geit met een zeer ernstige oogbeschadiging als gevolg van trauma.